Ứng dụng thí nghiệm nén ngang Dilatometer xác định độ bền kháng cắt không thoát nước của đất yếu, áp dụng tại Cái Mép, Việt Nam

- Tác giả: Nguyễn Văn Phóng
Cơ quan:
Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Hà Nội, Việt Nam
- *Tác giả liên hệ:This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
- Từ khóa: Cái Mép, Đất yếu, Dilatometer, Độ bền không thoát nước.
- Nhận bài: 04-05-2025
- Sửa xong: 08-08-2025
- Chấp nhận: 30-08-2025
- Ngày đăng: 01-10-2025
- Lĩnh vực: Địa chất - Khoáng sản
Tóm tắt:
Độ bền không thoát nước (Su) là một trong những chỉ tiêu quan trọng nhất trong thiết kế và xử lý nền đất yếu. Bài báo này trình bày kết quả nghiên cứu ứng dụng thí nghiệm hiện trường bằng tấm nén phẳng Dilatometer (DMT) để xác định Su của đất yếu và áp dụng tại khu vực Cái Mép, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Việt Nam. Thí nghiệm DMT được thực hiện tại bốn điểm khảo sát, song song với các thí nghiệm ba trục (UU - sơ đồ không cố kết, không thoát nước), thí nghiệm cắt cánh (FVT) và thí nghiệm xuyên tĩnh có đo áp lực nước lỗ rỗng (CPTu) để đánh giá độ tin cậy và khả năng hiệu chỉnh của các biểu thức thực nghiệm xác định Su từ kết quả DMT. Kết quả cho thấy các biểu thức của Marchetti (1980), Lutenegger & Kabir (1988) cho độ lệch nhỏ và phù hợp với kết quả thí nghiệm kiểm chứng (UU và FVT) trong đất sét dẻo chảy. Biểu thức của Roque và nnk. (1988) chỉ phù hợp cho đất sét có độ sệt cao (Is > 0,85), nhưng cho sai số đáng kể với đất có độ sệt thấp hơn. Trong khi biểu thức của Kamei cho sai số lớn và không phù hợp với điều kiện đất yếu vùng nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cũng khẳng định tiềm năng ứng dụng của DMT trong điều kiện đất yếu khu vực nghiên cứu và là cơ sở thực nghiệm để mở rộng áp dụng trong công tác khảo sát địa kỹ thuật.

Coduto, D. P. (2011). Geotechnical Engineering: Principles and Practices. Pearson Education Publisher.
Ferek, V., Juric-Kacunic, D. (2012). CPT-DMT correlations on regional soils from Croatia. Proceedings of the 3rd International Conference on the Flat Dilatometer (DMT’12), 89-96.
Ismail, M. A., Kassim, K. A. (2004). Comparison of undrained shear strength by pressuremeter and other tests. Electronic Journal of Geotechnical Engineering, 9 (Bundle F), 1-13.
Kamei, T., Iwasaki, K. (1995). Evaluation of Undrained Shear Strength of Cohesive Soils Using a Flat Dilatometer. Soils and Foundations, 35(2), 111-116.
Kiousis, P. D., Tumay, M. T. (2001). Comparison of constrained moduli from DMT versus CPT in clayey and silty sands. Geotechnical Testing Journal, 24(4), 394-401.
Lê, T. T. (2018). Ứng dụng DMT trong xác định các chỉ tiêu cơ học đất yếu. Tạp chí Khoa học Kỹ thuật Mỏ - Địa chất, 59(4), 37-42
Lê, T. T., Nguyễn, V. P. (2010). Xác định sức kháng cắt không thoát nước của đất yếu bằng các thí nghiệm hiện trường. Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Khoa học lần thứ 19, Trường Đại học Mỏ - Địa chất.
Lutenegger, A. J. (1990). Cavity expansion model to estimate undrained shear strength in soft clay from Dilatometer. Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 9(4), 226-232.
Lutenegger, A. J. (2021). Method to compute undrained shear strength in soft clays with DMT A and C readings. Proceedings of the 4th International Flat Dilatometer Conference (DMT’21).
Lutenegger, A. J., Kabir, M. G. (1988). Dilatometer C-reading to help determine stratigraphy. Proceedings of the Int. Symposium on Penetration Testing ISOPT-1, Orlando, Vol. 1, 549-553.
Marchetti, S. (1980). In situ tests by Flat Dilatometer. Journal of Geotechnical Engineering Division, ASCE, 106(GT3), 299-321.
Marchetti, S. (2001). Flat Dilatometer Manual (2001 Edition). L'Aquila, Italy: Studio Prof. Marchetti.
Mayne, P. W., Peuchen, J. (2018). Evaluation of CPTU Nkt cone factor for undrained strength of clays. In Cone Penetration Testing, 423-429.
Monaco, P., Marchetti, S., Totani, G., and Calabrese, M. (2005). Sand liquefiability assessment by flat dilatometer test (DMT). In Proceedings of the 16th International Conference on Soil Mechanics and Geotechnical Engineering (Vol. 4, pp. 2693-2697). Millpress
Nguyễn, V. P. (2012). Nghiên cứu ứng dụng thí nghiệm xuyên tĩnh có đo áp lực nước lỗ rỗng (CPTu) phục vụ thiết kế nền móng công trình ở đồng bằng Bắc Bộ. Đề tài cơ sở mã số T12-32, Trường Đại học Mỏ - Địa chất.
Nguyễn, V. P. (2015). Nghiên cứu các đặc tính xây dựng của đất yếu và đặc điểm cấu trúc nền đất yếu vùng ven biển Bắc Bộ, đề xuất các giải pháp gia cố, xử lý nền đất yếu thích hợp phục vụ xây dựng các công trình ven biển trong điều kiện biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Đề tài khoa học và công nghệ cấp Bộ, mã số CTB 2012-02-03.
Nguyễn, V. P., Tạ, Đ. T. (2008). Xác định các đặc trưng cơ học của đất yếu bằng thí nghiệm xuyên tĩnh có đo áp lực nước lỗ rỗng CPTu. Tuyển tập Báo cáo Hội nghị Khoa học lần thứ 18, Trường Đại học Mỏ - Địa chất.
Roque, R., Janbu, N., and Senneset, K. (1988). Basic interpretation procedures of flat dilatometer tests. In Proceedings of 1st International Symposium on Penetration Testing, Orlando, Florida, Vol. 1.
Terzaghi, K., Peck, R. B., and Mesri, G. (1996). Soil mechanics in engineering practice (3rd ed.). John Wiley and Sons.
Các bài báo khác