Nghiên cứu sự thay đổi sử dụng đất, nguyên nhân và tác động bằng phương pháp viễn thám, GIS và Delphi tại khu vực ven biển tỉnh Cà Mau trong 30 năm
- Tác giả: Trần Hồng Hạnh 1*, Trần Vân Anh 1, Lê Thanh Nghị 1
Cơ quan:
1 Khoa Trắc địa, Bản đồ và Quản lý đất đai, Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Việt Nam
- *Tác giả liên hệ:This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
- Từ khóa: Cà Mau, Delphi, GIS, Thực phủ/thay đổi sử dụng đất, Viễn thám.
- Nhận bài: 15-05-2020
- Sửa xong: 19-08-2020
- Chấp nhận: 31-08-2020
- Ngày đăng: 31-08-2020
Tóm tắt:
Mục đích chính của bài báo này là để đánh giá sự thay đổi theo thời gian và không gian của thực phủ/sử dụng đất, cũng như tìm hiểu nguyên nhân và tác động của sự thay đổi này ở khu vực huyện Phú Tân của tỉnh Cà Mau trong gần 30 năm từ năm 1989 đến năm 2018. Ảnh viễn thám đa thời gian (Landsat) đã được thu thập và phân loại sử dụng phương pháp có giám định. Sau khi đánh giá độ chính xác và xử lý sau phân loại, các bản đồ được thành lập để phát hiện sự thay đổi thực phủ/sử dụng đất trong ba thập kỷ. Độ chính xác của các bản đồ đều đạt độ chính xác hơn 80%. Phương pháp Delphi phân tích sự đồng thuận ý kiến của các chuyên gia được thực hiện trong 2 vòng với 8 chuyên gia. Kết quả cho thấy trong 30 năm qua, diện tích cây trồng và vùng nước tự nhiên đã giảm đáng kể. Ngược lại, diện tích ao nuôi trồng thủy sản, rừng ngập mặn và khu dân cư tăng lên rất nhiều. Các chỉ số về chính sách, nhân khẩu học, kinh tế xã hội và thay đổi môi trường là những nguyên nhân chính của những thay đổi này. Kết quả các tác động nhiều nhất bao gồm chất lượng nước, thương mại và dịch vụ và hệ sinh thái tự nhiên. Những kết quả từ nghiên cứu này sẽ góp phần phục vụ cho thiết kế các chính sách về kinh tế, xã hội và môi trường để đảm bảo sự phát triển bền vững ở cấp huyện.
Ali, A. M. S., (2006). Rice to shrimp: Land use/ land cover changes và soil degradation in Southwestern Bangladesh. Land Use Policy 23(4), 421–435.
Arnaud-Haond, S., Duarte, C.M., Teixeira, S., Massa, S.I., Terrados, J., Tri, N.H., Hong, P.N., Serrão, E.A., (2009). Genetic recolonization of mangrove: genetic diversity still increasing in the Mekong Delta 30 years after Agent Orange. Marine Ecology Progres Series, 129–135.
Binh, T.N.K.D., Vromant, N., Hung, Nguyen Thanh, Hens, L., Boon, E.K., (2005). Land cover changed between 1968 và 2003 in Cai Nuoc, Ca Mau penisula, Vietnam. Environ. Dev. Sustain. 7, 519–536.
Campbell, J.B., Wynne, R.H., (2011). Introduction to Remote Sensing. 5th ed., The Guiford Press, New York, 662 pages.
Cao, L., Wang, W., Yang, Y., Yang, C., Yuan, Z., Xiong, S., Diana, J., (2007). Environmental impact of aquaculture và countermeasures to aquaculture pollution in China. Environmental Science và Pollution Research 14, 452–462.
Chu, H. C., Hwang, J. C., (2007). A Delphi-based approach to developing expert systems with the cooperation of multiple experts. Experts System with Application 34(4), 2826-2840.
Corner, R.J.; Ongee, E.T.; Dewan, A.M., (2014). Spatiotemporal patterns of population distribution. In Dhaka Megacity; Springer Netherlvàs: Dordrecht, The Netherlvàs; pp. 45–60.
Deborah, J.R., (2011). Statistics dummies. Wiley Publishing, Inc., New York, 384 pages.
Dewan, A.M.; Yamaguchi, Y.; Rahman, M.Z., (2012). Dynamics of land use/cover changes và the analysis of landscape fragmentation in Dhaka Metropolitan, Bangladesh. GeoJournal 77, 315-330.
Gitau, M.; Bailey, N., (2012). Multi-layer assessment of land use và related changes for decision support in a coastal zone watershed. Lvà 1, 5–31.
Gobin, A., Hai Le Trinh, Linh, P. H., Hens, L., Ozer, P., Hien, Le Thi Thu, Binh, N. T., Vinh, Pham Quang, (2012). Impact of global climate change và desertification on the environment và society in the Southern centre of Vietnam (Case study in the Binh Thuan Province) – Report of the bilateral Belgian – Vietnamese project.
Hai Le Trinh, Hai Pham Hoang, Nguyen Truong Khoa, Hens, L., (2009). Indicators for sustainable development in the Quang Tri Province, Vietnam. Journal of Human Ecology 27(3), 217-227.
Hugé, J., Trinh Hai Le, Hai Pham Hoang, Kuilman, J., Hens, L., (2010). Sustainability indicators for clean development mechanism projects in Vietnam. Environment, Development và Sustainability 12, 561–571.
Hong, P.N., San, H.T., (1993). Mangroves in Vietnam; IUCN (The International Union for Conservation of Nature và Natural Resources): Bangkok, Thailand.
Karila, K., Nevalainen, O., Krooks, A., Karjalainen, M., Kaasalainen, S., (2014). Monitoring changes in rice cultivated area from SAR và optical satellite images in Ben Tre và Tra Vinh provinces in Mekong delta, Vietnam. Remote Sens. 6, 4090-4108.
Lambin, E.R., Geist, H.J., và Lepers, E., (2003). Dynamics of land-use và land -cover change in tropical regions. Annual Review of Environment và Resources 28, 205–241.
Lam Dao Nguyen, Pham Bach Viet, Nguyen Thanh, M., Pham Thi Minh, Hoang Phi Phung, (2011). Change detection of lvà use và river bank in Mekong Delta, Vietnam using time series remotely sensed data. J. Resour. Ecol. 2, 370–374.
Niên giám thống kê tỉnh Cà Mau, (2017). Cục Thống kê tỉnh Cà Mau.
Pech, S., Sunada, K., (2008). Population growth và natural-resources pressures in the Mekong River Basin. AMBIO: A Journal of the Human Environment 37(3), 219-224.
Prabaharan, S., Srinivasa Raju, K., Lakshumanan, C., Ramalingam, M., (2010). Remote sensing và GIS applications on change detection study in coastal zone using multi temporal satellite data. Int. J. Geomat. Geosci. 1, 159-166.
Sheeja, R.V., Joseph, S., Jaya, D.S., Baiju, R.S., (2010). Land use and land cover changes over a century (1914-2007) in the Neyyar River Basin, Kerala: A remote sensing và GIS approach. Int. J. Digit. Earth 4, 258–270.
Sohail, A., (2012). Mapping Landcover/Landuse và Coastline Change in the Eastern Mekong Delta (Viet Nam) from 1989 to 2002 using Remote Sensing. Master’s Thesis, Royal Institute of Technology, Stockholm, Sweden.
Tian, Y., Yin, K., Lu, D., Hua, L., Zhao, Q., Wen, M, (2014). Examining land use và land cover spatiotemporal change and driving forces in Beijing from 1978 to 2010. Remote Sens. 6, 10593-10611.
Tran Hanh, Tran Thuc, Kervyn, M., (2015). Dynamics of Land Cover/Land Use Changes in the Mekong Delta, 1973-2011: A Remote Sensing Analysis of the Tran Van Thoi District, Ca Mau Province, Vietnam. Remote Sensing 7, 2899-2925.
Vo Quoc Tuan, Oppelt, N., Leinenkugel, P., Kuenzer, C., (2013). Remote sensing in mapping mangrove ecosystems - An object-based approach. Remote Sens. 5, 183–201.
Các bài báo khác
Toà soạn Tạp chí Khoa học kỹ thuật Mỏ - Địa chất
Phòng Xuất Bản - Trường Đại học Mỏ - Địa chất
Số 18 Phố Viên, P. Đức Thắng, Q. Bắc Từ Liêm, Hà Nội
Tel: (+84-24) 3219 1509 Fax: (+84-24) 3838 9633 
Email: tapchi@humg.edu.vn