Tạp chí
 
Năm 2025
 
Số 66, Kỳ 5, [10 - 2025]

Xác định vận tốc chuyển dịch của một số trạm tham chiếu hoạt động liên tục (CORS) tại Việt Nam giai đoạn 2019÷2024 bằng phương pháp định vị điểm chính xác

DOI:10.46326/JMES.2025.66(5).08

  • Cơ quan:

    1 Bộ môn Địa Tin Học, Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam
    2 Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam

  • *Tác giả liên hệ:
    This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
  • Nhận bài: 16-04-2025
  • Sửa xong: 29-07-2025
  • Chấp nhận: 18-08-2025
  • Ngày đăng: 01-10-2025
Trang: 89 - 97
Lượt xem: 59
Xem onlineXem online
Lượt tải: 1
Tải về PDF
★★★★★Yêu thích: , Số lượt: 0
  • ★
  • ★
  • ★
  • ★
  • ★
Bạn yêu thích

Tóm tắt:

Hiểu biết về chuyển dịch mảng kiến tạo giúp chúng ta nắm bắt cơ chế vận động và biến dạng của vỏ Trái Đất. Phương pháp hiện đại thường dùng để xác định tốc độ chuyển dịch mảng là định vị điểm chính xác cao (PPP - Precise Point Positioning). Trong bài báo, dịch vụ trực tuyến CSRS - PPP của Bộ Tài nguyên Canada được sử dụng để xử lý dữ liệu GNSS (Global Navigation Satellite System) của 12 trạm tham chiếu hoạt động liên tục (Continuously Operating Reference Station - CORS) tại Việt Nam trong giai đoạn 2019÷2024. Các trạm CORS này, do Công ty Tường Anh quản lý, được phân bố đều trên toàn lãnh thổ. Kết quả xử lý PPP cho thấy chuỗi thời gian của các thành phần Bắc, Đông và Độ cao của các trạm CORS dao động với chu kỳ khoảng 1 năm. Sau khi lập mô hình biến thiên bằng hàm sin với chu kỳ 351,6 ngày, chúng tôi tính được vận tốc dịch chuyển trung bình của các trạm là (-8,8; +29,6; -3,1) mm/năm theo các thành phần Bắc, Đông và Độ cao. So với giai đoạn 2019÷2022, vận tốc chuyển dịch mảng kiến tạo gần như không thay đổi về hướng và độ lớn, với độ lệch 1 mm/năm ở mặt bằng và 1,6 mm/năm ở độ cao. Để tránh ảnh hưởng do chuyển đổi hệ tọa độ ITRF2014 sang ITRF2020 vào 27/11/2022, nhóm tác giả tính thêm vận tốc chuyển dịch cho giai đoạn 12/2022÷9/2024. Kết quả này có độ lệch trung bình so với giai đoạn 2019÷2024 là 1 mm/năm ở mặt bằng và 3 mm/năm ở độ cao. Điều này chứng minh sự phù hợp của mô hình và tính đúng đắn của bộ tham số chuyển đổi tọa độ đã áp dụng.

Trích dẫn
Nguyễn Ngọc Lâu . và Trịnh Đình Vũ ., 2025. Xác định vận tốc chuyển dịch của một số trạm tham chiếu hoạt động liên tục (CORS) tại Việt Nam giai đoạn 2019÷2024 bằng phương pháp định vị điểm chính xác, Tạp chí Khoa học kỹ thuật Mỏ - Địa chất, số 66, kỳ 5, tr. 89-97.
Tài liệu tham khảo

Nguyen, N.L., and Trinh, D.V. (2024). Determining the tectonic velocity of some continuously operating reference stations (CORS) in Vietnam 2019-2022 using precise point positioning method. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science. 1349. 012001. 10.1088/1755-1315/1349/1/012001.

Nguyễn, N.L., Trịnh, D.V. (2024). Xác định vận tốc chuyển dịch mảng kiến tạo bằng PPP cho một số trạm CORS ở Đồng bằng Sông Cửu Long giai đoạn 2019 - 2023. Tạp Chí Khoa học Đo đạc Và Bản đồ, (60), 1–9. https://doi.org/10.54491/jgac.2024.60.723.

Nguyễn, N.L., Trịnh, Đ.V., Phạm, A.D. (2024), Ảnh hưởng của việc thay đổi khung tham chiếu ITRF2014 sang ITRF2020 vào chuỗi tọa độ xác định bằng PPP: Nghiên cứu trên một số trạm CORS ở Việt Nam, JGAC, số p.h 59, tr 2–10, tháng 3 2024.

Nguyen, N.L., Coleman, R., and Ha, M.H. (2020). Determination of tectonic velocities of some continuously operating reference stations (CORS) in Vietnam 2016-2018 by using precise point positioning, Vietnam Journal of Earth Sciences, 43(1), 1-12.

Phan, T.T., Ngo, V.L., Tran, D.T., Vy, Q.H., Nguyen, V.H., Hoang, Q.V., Bui, V.T., Nguyen, Q.X., Nguyen, V.T., Bui, T.T. and John, B. (2012). Tốc độ chuyển động kiến tạo hiện đại trên Biển

Đông và khu vực lân cận theo chu kỳ đo GPS 2007 - 2009. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Biển, 11(1), 15–30, doi: 10.15625/1859-3097/11/1/363.

Nguyễn, T.A. (chủ biên) (2007). Dự án sản xuất thử nghiệm “Xây dựng hệ thống các điểm Trắc địa sử dụng công nghệ GPS độ chính xác cao trong việc quan trắc biến dạng lớp vỏ Trái đất và cảnh báo thiên tai ở khu vực Việt Nam”. Lưu trữ tại Viện Khoa học đo đạc và bản đồ, Hà Nội.

Bogusz, J., and Klos, A. (2016). On the significance of periodic signals in noise analysis of GPS station coordinates time series, GPS Solutions (2016) 20:655–664, DOI 10.1007/s10291-015-0478-9.

Bogusz, J., and Figurski, M. (2014). Annual signals observed in regional GPS network, Acta Geodyn. Geomater., Vol. 11, No. 2 (174), 125-131.

Amiri-Simkooei, A. R., C. C. J. M. Tiberius, and P. J. G. Teunissen (2007). Assessment of noise in GPS coordinate time series: Methodology and results, J. Geophys. Res., 112, B07413, doi:10.1029/2006JB004913.

Bird, P. (2003). An updated digital model of plate boundaries, Geochemistry Geophysics Geosystems, Volume 4, Number 3, 14 March 2003, 1027, doi:10.1029/2001GC000252.

King, M., Edwards S., and Clarke, P. (2002). Precise Point Positioning: Breaking the Monopoly of Relative GPS Processing, Engineering Surveying Showcase 10/2002, 33-34.

Héroux, P., Kouba, J., Beck, N., Lahaye, F., Mireault, Y., Tétreault, P., ... and Caissy, M. (2006). Space geodetic techniques and the Canadian spatial reference system evolution, status and possibilities. Geomatica, 60(2), 137-150.

Các bài báo khác